Depremin Magnitüdünü Hesaplama Teknikleri
ML (Richter Ölçeği): 1930 yılında Charles Richter tarafından geliştirilmiştir ve dalga genliğinin logaritması olarak tanımlanır. Diğer tüm ölçekler Richter ölçeği temel alınarak geliştirilmiştir.
Ml: Richter’in Richter’in orijinal bağıntısına göre hesaplanır. Sığ, yakın ve küçük depremler için kullanılır(Lokal magnitüd).
Mb: P ve S dalgalarının genliği baz alınarak hesaplanır(Cisim dalgası mag.(Body-wave magnitude)).
Mb = log10(A/T) + Q(D,h)
Burada;
A : tanecik titreşimlerinin (ground motion) genliği (micron);
T: peryot (saniye);
Q(D,h) düzeltme faktörü, episantır ile kayıtçı arasındaki uzaklığın (D -derece) ve odak derinliğinin ( h -kilometre) fonksiyonu.
Md :Çok küçük ve yakın depremlerin süresi kullanılarak hesaplanır(Süre büyüklüğü).
MS :Yüzey dalgalarının genliği baz alınarak hesaplanır(Surface-wave magnitude).
MS = log10 (A/T) + 1.66 log10 (D) + 3.30
Mw :Açığa çıkan enerjinin sismik momentinden(Moment magnitude).
Sismik moment; deprem üreten kaynağın büyüklüğünün bir ölçüsüdür ve şu şekilde hesaplanır;
Mo=mAu
Burada m kayaçların makaslama gerilmesine gösterdikleri direnç, A fay düzeyinin kırılan (yani kayan) kesimi, u da fay boyunca meydana gelen ortalama ötelenme, yani kaymadır. Burada çok önemli bir husus, u ile fay uzunluğu arasında bir ilişki olmasıdır. u ne kadar çoksa, fay da o denli uzun olmalıdır.
Momentten hareketle moment büyüklük şu formülle hesaplanır:
Mw = 2/3 log10(MO) – 10.7
Me :Depremin oluşturduğu enerji yayılım miktarı, yapılarda meydana gelen hasar potansiyelinin ölçüsü(Burada enerji birimi erg’tir.)
Me =2/3 log10E-9.9
Magnitüdün her 1 birimlik artışı için sismik enerji miktarı yaklaşık olarak 32 kez artar.
Oluşmuş herhangi bir depremden sonra, depremin magnitüdüne ilişkin farklı değerler verilmesi ve ülkeler veya kurumlar arası farklılıklar; genellikle, yukarıda belirtilen değişik hesaplama tekniklerinden kaynaklanmaktadır.
